ŚWIADCZENIA Z FUNDUSZU ALIMENTACYJNEGO
Osoba uprawniona do świadczeń z funduszu alimentacyjnego to dziecko, które ma zasądzone od rodzica alimenty (mogą to być również alimenty na podstawie ugody zawartej przed sądem), jeżeli egzekucja alimentów jest bezskuteczna. Świadczenia z FA przysługują na dziecko do ukończenia przez nie 18 lat. Jeżeli dziecko uczy się w szkole lub szkole wyższej świadczenia przysługują do 25 roku życia. Na dziecko posiadające orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności, którego rodzic nie płaci zasądzonych alimentów, świadczenia przysługują bez względu na wiek dziecka.
Bezskuteczna egzekucja oznacza sytuację, w której w okresie dwóch miesięcy przed złożeniem wniosku o świadczenie z FA komornik nie wyegzekwował pełnej należności z tytułu zaległych i bieżących zobowiązań alimentacyjnych. Bezskuteczność egzekucji potwierdza komornik sądowy odpowiednim zaświadczeniem. Można je od komornika uzyskać samemu lub dołączyć do wniosku wypełnione oświadczenie o bezskutecznej egzekucji. Jeżeli dłużnik mieszka za granicą i nie jest możliwe prowadzenie egzekucji przez komornika sądowego to do wniosku o przyznanie świadczenia z FA wnioskodawca musi dołączyć odpowiednie zaświadczenie z sądu okręgowego (lub innego właściwego sądu) lub zagranicznej instytucji egzekucyjnej, potwierdzające bezskuteczność egzekucji zasądzonych alimentów lub niemożność prowadzenia egzekucji.
Skład rodziny -rodzina oznacza osobę uprawnioną, rodzica osoby uprawnionej, który NIE JEST zobowiązany do alimentacji, małżonka rodzica osoby uprawnionej, osobę z którą rodzic osoby uprawnionej wychowuje wspólne dziecko oraz pozostające na ich utrzymaniu dzieci w wieku do ukończenia 25 roku życia. Oznacza to, że rodzice dziecka nie muszą być rozwiedzeni by starać się o świadczenia, oraz to ,że do składu rodziny trzeba wpisać aktualnego małżonka rodzica osoby uprawnionej lub partnera rodzica jeżeli wychowują wspólne dziecko. Pełnoletnia osoba uprawniona będzie stanowić jednoosobową rodzinę tylko w przypadku gdy będzie miała zasądzone alimenty od obojga rodziców. Fakt prowadzenia samodzielnego gospodarstwa nie ma w tym wypadku znaczenia. Zmianę sytuacji rodzinnej należy zgłaszać na bieżąco.
Kryterium dochodowe Świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługują, jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę w rodzinie nie przekracza kwoty 900 zł. Od 1 października 2023 roku kryterium dochodowe wynosi 1209 zł. W przypadku gdy dochód rodziny w przeliczeniu na osobę w rodzinie przekracza kwotę 900,00 zł wprowadzono tzw. mechanizm „ złotówka za złotówkę”, czyli jeżeli przekracza o kwotę nie wyższą niż kwota świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługującego danej osobie uprawnionej w okresie świadczeniowym, na który jest ustalane prawo do tego świadczenia, świadczenie z funduszu alimentacyjnego przysługuje w wysokości różnicy między kwotą świadczenia z FA, a kwotą, o którą został przekroczony dochód rodziny w przeliczeniu na osobę w rodzinie. W przypadku gdy w ten sposób wyliczona wysokość świadczenia z FA jest niższa niż 100 zł, to świadczenie nie przysługuje.
Obliczenie dochodu Ustalając prawo do świadczenia z FA na okres świadczeniowy brany jest pod uwagę dochód uzyskany przez członków rodziny z roku bazowego czyli roku poprzedzającego okres świadczeniowy. Na dochód ten składają się m.in. następujące składniki:
- przychody podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych na podstawie przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, pomniejszone o koszty uzyskania przychodu, należny podatek dochodowy od osób fizycznych, składki na ubezpieczenia społeczne niezaliczone do kosztów uzyskania przychodu oraz składki na ubezpieczenie zdrowotne,
- deklarowany w oświadczeniu dochód z działalności podlegającej opodatkowaniu na podstawie przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne,
- inne dochody nieopodatkowane podatkiem dochodowym od osób fizycznych enumeratywnie wyliczone w ustawie o świadczeniach rodzinnych (np. wszelkie stypendia otrzymywane przez uczniów lub studentów, alimenty na rzecz dzieci).
Jednocześnie uwzględniania jest sytuacja dochodowa rodziny i na dzień składania wniosku uwzględniającą tzw uzyskanie i utratę dochodu, przez co należy rozumieć m.in. następujące okoliczności
-utrata lub uzyskanie zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej np. zawarcie/rozwiązanie umowy zlecenia
-utrata lub uzyskanie zasiłku lub stypendium dla bezrobotnych
-rozpoczęcie/wykreślenie działalności gospodarczej
-utrata/uzyskanie świadczenia rodzicielskiego tzw „kosiniakowego”
-uzyskanie/utrata emerytury, renty, renty rodzinnej, renty socjalnej, rodzicielskiego świadczenie uzupełniającego
-uzyskanie/utrata zasiłku macierzyńskiego, zasiłku chorobowego, świadczenia rehabilitacyjnego lub zasiłku macierzyńskiego
W przypadku utraty dochodu, utracony dochód nie jest uwzględniany przy wyliczaniu kryterium dochodowego, a w przypadku uzyskania dochodu jest on doliczamy do dochodu rodziny- konieczne jest dostarczenie odpowiednich dokumentów.
Jednocześnie fakt uzyskania i utraty dochodu należy zgłaszać na bieżąco w trakcie pobierania świadczeń z funduszu alimentacyjnego.
Wysokość świadczenia Świadczenie z funduszu alimentacyjnego przysługują w wysokości bieżąco ustalonych alimentów, jednakże nie wyższej niż 500zł. Świadczenia przysługują od miesiąca złożenia wniosku, a egzekucją i wypłatą zaległych świadczeń zajmuje się komornik sądowy. W trakcie pobierania świadczeń z funduszu alimentacyjnego wierzyciel nie może pobierać alimentów od dłużnika i od komornika ( chyba, że dłużnik spłacił w całości należności wynikające z wypłaty świadczeń z funduszu alimentacyjnego czy zaliczki alimentacyjnej).